Zo doorstonden bedrijven financieel zware tijden

Het lijkt erop dat we over een paar weken de coronamaatregelen kunnen gaan afbouwen. Toch betekent dit niet dat we direct weer aan de slag kunnen gaan zoals voorheen. Geleerden verwachten dat er eerst een financiële crisis zal volgen, voor we weer op het niveau van 2019 zitten. Hoe overleef je een financiële crisis en hoe bouw je weer op? Wij bekeken hoe de overheid ons hier doorheen helpt en hoe bedrijven financiële zware tijden doorstonden.

Een decennium geleden zaten we midden in de kredietcrisis. Voor iedereen die het vergeten is: in heel Europa waren de gevolgen te merken, gezien bedrijven en zelfs overheden moeite hadden het hoofd boven water te houden. Financiële zware tijden zijn echter niet iets nieuws of unieks: de economie gaat altijd als een golfbeweging door de jaren heen. Ook ontstaan financiële zware tijden soms door een natuurramp of epidemie (of zelf een pandemie). 



Dit artikel bestaat uit twee onderdelen:


💶 Economie en banken

Om te weten wat je kunt doen om je tegen een crisis te weren, is het eerst belangrijk om te weten wat een crisis veroorzaakt en wat banken en overheden kunnen doen om de schade te beperken. In het boek The General Theory of Employment, Interest and Money (1936) schreef econoom John Maynard Keynes al dat de overheid kan helpen om door een recessie te komen. 

Leningen

Je kent deze slogan wel: Geld lenen kost geld. Dit was tijdens de kredietcrisis zeker waar. Dit betekende dat grote investeringen in bedrijven werden uitgesteld, maar ook op consumentgedrag had het invloed. Je kunt niet lenen als de (maandelijkse) lasten te hoog zijn. Dat heeft dus als gevolg dat mensen geen dure aankoop gingen doen, omdat het geld er niet was. Dit heeft dus weer als gevolg dat de bedrijven minder omzet maakten en zelf ook minder geld konden uitgeven. Dit is dus een neerwaartse spiraal.

Gelukkig hebben we veel geleerd van de kredietcrisis. Europa was vlak voor de coronacrisis op een goed niveau qua economie. De leningen waren fors naar beneden gegaan en soms hoorde je zelfs over negatieve rente: je kreeg geld toe om te lenen! Dit helpt ons heel erg tijdens de coronacrisis, want daardoor hebben we een goede basis.

Ook de Europese Centrale Bank (ECB) helpt ons om een financiële crisis te beperken. Zo schreef Christine Lagarde (president van de ECB) dat de hulp van de bank belangrijk is. Met verschillende middelen zorgen de ECB en de overheden ervoor dat de nationale banken de rentes niet te ver omhoog gooien. Dit zorgt er dus voor dat je als bedrijf leningen kunt afsluiten en de consument nog steeds aankopen kan blijven doen.

Een hoge rente zorgt er ook voor dat sparen minder aantrekkelijk is. Een spaarrente van 0,01% is nog steeds normaal en dat spoort mensen niet aan om op het geld te storten en spoort aan om uitgaven te blijven doen.

Leestip: Tijdens een crisis is het altijd spannend wat er met jouw bedrijf  gebeurt. Daarom hebben wij naar voor­gaande crisissen gekeken en hoe bedrijven  ervoor zorgden dat ze het hoofd boven water hielden. Download deze tips:

Financiële bubbel

Eén van de problemen van de kredietcrisis was de financiële zeepbel. Dit is wanneer er zo veel vraag is, dat prijzen blijven stijgen, tot opeens niemand het meer kan betalen en uit het niets de vraag volledig weg is: de gebarsten bubbel. Ook zorgt een stijgende prijs voor een verkeerde prijs/waarde-verhouding. Dit is niet iets nieuws en zie je veel terug in de geschiedenis. In de kredietcrisis zorgde dit ervoor dat mensen een duur huis hadden gekocht, maar deze met verlies verkochten. 

Daarom waren de economen in 2019 bezorgd om de lage rentes. Misschien herinner je nog wel dat er gesproken werd over een oververhitting van de huizenmarkt, waar het CPB in 2018 over schreef. Er wordt ook genoemd dat we niet met zekerheid konden zeggen of we echt op een economische bubbel afgingen, maar de coronacrisis heeft hier wel invloed in gehad. Als we er nu voor zorgen dat we niet de situatie creëren van na het barsten van een zeepbel (hoge rentes, geen uitgaven etc.), kunnen we de schade van een crisis beperken. Met hulp van de ECB blijven daarom de rentes kunstmatig laag, om dit te voorkomen.


🏪 Hoe hebben bedrijven financiële zware tijden overleefd?

Het is interessant om te kijken naar hoe andere bedrijven zwarte financiële tijden hebben doorstaan, want hieruit kunnen we leren. Denk aan de nasleep van een natuurramp, waarbij ook de meeste bedrijven maanden stil hebben gelegen, of tijdens economische crisissen. Wij hebben een aantal voorbeelden waar we wat van kunnen leren.

Soyasaus

In maart 2011 werd Japan getroffen door een tsunami. Op dat moment bestond het bedrijf Yagisawa Shoten Co. al meer dan 200 jaar, maar werd letterlijk met de grond gelijk gemaakt. Dit was een soyasaus-bedrijf en eigenaar Michihiro Kono zei al direct na de ramp tegen the Guardian: “Om nog 200 jaar door te blijven gaan, moeten we ons aanpassen”. Het kan jaren duren tot soyasaus klaar is om verkocht te worden, omdat het net als wijn moet rijpen. Daarom verkocht het bedrijf vlak na de ramp eerst soyasaus van een andere fabriek, tot het zelf weer de fabriek opgebouwd had, twee jaar later. Om de fabriek weer op te bouwen heeft het bedrijf crowdfunding gebruikt, schrijft Pri.org. Om te innoveren besloot het bedrijf ook het assortiment uit te breiden met onder andere t-shirts. Ook heeft het bedrijf in 2018 ijs uitgebracht met de smaak van soya.

Kortom, hoe heeft dit bedrijf zich door de crisis heen geslagen? Door tijdelijk andere producten aan te bieden via een leverancier, door financiële steun en door innovatie van producten. 

Technologie

Tijdens een doorsnee recessie is het normaal om te bezuinigen op aankopen zoals technologie. Dit is de branche die het tijdens het thuiswerken even goed deed, maar mogelijk in de komende maanden een lagere verkoop kan zien. Hoe hebben verkopers van technologie de voorgaande crisissen doorstaan?

Fastcompany.com heeft een artikel hierover geschreven, met eigen ervaringen. De schrijver hiervan werkte tijdens een recessie bij Intel en vroeg de CEO van toen (Paul Otellini) wat hij over de recessie dacht. Otellini gaf aan dat recessies komen en gaan, als eb en vloed. Daarom legde hij onderzoek en productontwikkeling niet stil of op een lager pitje, zoals sommige bedrijven deden. Het tegenovergestelde deed hij: er werd juist meer geïnvesteerd in het ontwikkelen van de producten, zodat deze beter waren dan die van de concurrent wanneer de markt weer een stuk beter was.

Kortom: Intel deed er alles aan om op de concurrent voor te lopen voor na de recessie.

Bloemist

In Nederland zijn bloemen een belangrijke handel en tijdens de coronacrisis werden twee kanten gezien: de bloemenkwekers hadden moeite om de bloemen te verkopen, maar bloemisten hadden het juist druk met alle planten die gekocht werden. Bedenk je dat in Nederland veel bloemen gekweekt worden voor export en voor shows. In veel landen waren bloemisten dicht, zoals in België. TV Oost (België) schatte een verlies van wel 135 miljoen euro in België alleen. 

Vervoersbedrijf Red Je Pakketje kreeg hier ook lucht van en startte het bedrijf Red Je Boeketje. Via deze website kon je bloemen bestellen en naar (eenzame) ouderen sturen (deze site is inmiddels offline). De bloemen worden zo van de prullenbak gered. 

Tien jaar geleden hadden bloemenverkopers in Amerika het ook lastig, tijdens The Great Recession. In 2011 vertelden bloemisten in Crain’s New York hoe zij deze tijd overleefden. Een van de genoemde punten is het persoonlijke contact met de klant. Door de klant een persoonlijke ervaring te geven, bleven de klanten bij de bloemisten komen, in plaats van de supermarkten. Ook hebben bepaalde bloemisten besloten om samen te werken. Als bijvoorbeeld iemand in de winkel komt en een boeket wilt sturen naar diens moeder in een andere plaats, zorgt de bloemist ervoor dat de plaatselijke bloemist een boeket aflevert in die andere plaats.

Luxeproducten

Tijdens een crisis is het makkelijk om op kleding, make-up en andere beautyproducten te besparen. In 2008 schreef The New York Times dan ook dat zowel merken, als verkopers het somber inzagen. Hoe hebben retailers het overleefd?

In 2004 werd het merk Tory Burch opgericht, bijvoorbeeld. Het bedrijf bestond amper toen de recessie aanbrak. Zoals Luxurysociety.com schreef, heeft Tory Burch het voor elkaar gekregen om juist te groeien tijdens de crisis, vooral door online marketing te gebruiken.

Doorgaans doen lipsticks het goed tijdens een crisis en er is zelfs de term lipstick index ontstaan. De gedachte hierachter is dat lipsticks tijdens een recessie meer verkopen, omdat dit goedkoper is dan schoenen of kleding. Sinds de jaren 2010 is er ook sprake van de nail polish index omdat nagellak en nail art populariteit won. De drang om er goed uit te zien verdwijnt dus niet, maar er wordt voorkeur gegeven aan goedkopere productgroepen.

Toerisme benodigdheden

Omdat we tijdens de coronacrisis ons huis niet uit mogen, heeft vooral de toerismebranche een keiharde klap gekregen. Daarom is het interessant te kijken naar hoe deze branche rampen overleefd. 

Wie kent de koffers van Samsonite nou niet? Dit bedrijf had echter bijna niet meer bestaan. Net voor de crisis van de jaren 1930 had het bedrijf een tweede fabriek geopend. Om het hoofd boven water te houden, ging het bedrijf vooral nummerborden en zandbakken verkopen, schrijft Sprout in het artikel ‘Zo werd Samsonite groot’. Echter bleef het bedrijf zich op de koffers richten, door vooral de kwaliteit van de koffers te benadrukken. In een marketingcampagne stonden vijf volwassen mannen op één koffer (met behulp van een plank) om de stevigheid te benadrukken.

Kortom: Samsonite heeft kunnen voortbestaan door tijdelijk andere producten te verkopen, maar ook door zich op kwaliteit te richten en zich zo van de concurrentie te onderscheiden.

Wil je ook weten hoe jij je onderscheidt van de concurrent? Wij hebben een artikel geschreven hierover. Klik op de titel: '9 manieren om jezelf te onderscheiden van de concurrent'.

Fietsen en auto’s

Fietsen worden tijdens de coronacrisis aangeraden als vervoersmiddel. Uit het artikel ‘Fietsenmakers: 'Dringende reparaties moeten ook tijdens coronacrisis kunnen'’ van Bruzz blijkt ook dat fietsenmakers geen angst hebben: onderdelen en reparaties blijven nodig. In De Ondernemer vertelde de eigenaar van familiebedrijf Kruitbosch ook dat tijdens de crisis van een decennium geleden klanten toch fietsen bleven kopen.

De autobranche ziet echter wél een harde daling tijdens crisissen. Duitsland Instituut schreef zo dat sommige bedrijven zelfs hun winst met 92% zagen dalen tijdens de economische crisis van rond 2008. In 2009 besloot de Duitse regering om in te grijpen in de automotive industrie waardoor de verkoop weer steeg. 

Zonder de hulp van de regering had deze branche het dus een stuk zwaarder te verduren gehad. 


🔄 Kortom

Om een crisis te overleven is het belangrijk om te blijven innoveren en om je tijdelijk aan te passen aan de situatie, zodat je later weer op je belangrijkste product kan focussen. Ook is de invloed van de overheid belangrijk, omdat deze ervoor kan zorgen dat de economie als geheel, maar ook specifieke branches te redden met steun. Daarnaast blijft het belangrijk om je klant een persoonlijke ervaring te geven, zodat diegene trouw aan jouw bedrijf blijft.

Het is belangrijk om niet alleen te kijken naar nu, maar ook te blijven ontwikkelen voor ná de crisis. Crisissen komen en gaan, als een golfbeweging. Het belangrijkste is om tijdens de crisis te overleven, zodat je na de crisis weer kan groeien.

04-05-2020
Select Country: