De Europese Unie heeft de invoering van een Digitaal Product Paspoort (DPP) goedgekeurd om zowel de digitale transitie als de overgang naar de circulaire-economie te versnellen. In feite is het DPP een nuttig initiatief om inzicht te krijgen in de herkomst van grondstoffen en producten zelf, zodat het hergebruik ervan wordt vergemakkelijkt. Een stap vooruit in termen van duurzaamheid. Maar laten we in de loop van het artikel in detail bekijken wat nieuw is.
In dit artikel...
Nieuwe EU-voorschriften voor duurzamere producten
Om de doelstellingen van de Europese Green Deal te verwezenlijken, wil de Europese Commissie het de Europese consument gemakkelijker maken om duurzame producten te kiezen.
De Europese Green Deal, bestaat uit een reeks beleidsinitiatieven die door de Europese Commissie zijn voorgesteld. Het doel is om in 2050 koolstofneutraliteit te bereiken.
Het belangrijkste doel is om met name modellen voor de circulaire-economie te bevorderen, kondigde de Europese Commissie aan in een persbericht.
Volgens het Sustainable Products Initiative (SPI) gelden binnenkort voor een groot aantal producten strengere voorschriften op het gebied van energie-efficiëntie en grondstoffenverbruik.
Het Digitale Product Paspoort
De Europese Commissie stelt nieuwe regels voor om informatie over de duurzaamheid van een bepaald product beschikbaar te maken, zodat consumenten zich beter kunnen informeren over de oorsprong en de productie van een bepaald artikel.
De belangrijkste informatie die op het DPP zal worden weergegeven gaat over de materialen waaruit een artikel bestaat, het energieverbruik, de repareerbaarheid, de duurzaamheid en de recycleerbaarheid van een product.
De maatregelen zijn ingevoerd om het ambitieuze doel van de EU, koolstofneutraliteit in 2050, te bereiken.
Hoewel de textiel- en bouwindustrie het meest getroffen zullen worden door de nieuwe EU-regelgeving, zijn er plannen om een DPP in te voeren voor alle fysieke goederen.
"Dit zal het gemakkelijker maken om producten te repareren of te recycleren en de traceerbaarheid van zorgwekkende stoffen in de toeleveringsketen te vergemakkelijken. Ook kan etikettering worden ingevoerd. Het voorstel bevat ook maatregelen om de vernietiging van onverkochte consumptiegoederen een halt toe te roepen, groene overheidsopdrachten uit te breiden en duurzame producten te stimuleren", aldus de Europese Commissie.
Niet alleen om de wereld groener te houden, maar het voorstel is ook bedoeld om de afhankelijkheid van de EU van grondstoffen aan te pakken.
📖 Leestip: 'Black Friday: kans of bedreiging voor webshops?'.
Grondstofcrisis
Eerst de gezondheidscrisis, en daarna het huidige Russisch-Oekraïense conflict (en de daaropvolgende sancties) hebben de prijsstijgingen van grondstoffen verergerd en de capaciteit van de bevoorradingsketens ondermijnd.
De tabel hieronder toont een projectie van prijzen die door deze factoren zouden kunnen zijn ontstaan. Je ziet de ontwikkeling van de invoerprijzen in drie prijsscenario's, mei 2020, mei 2021 en mei 2022.
Klik op de afbeelding om deze te vergroten. Bron: CBS
“In mei 2022 waren de invoerprijzen van goederen 31 procent hoger dan een jaar eerder. Vooral olie en gas, maar ook plantaardige oliën, granen, papier, ijzer en staal en aluminium stegen sterk in prijs. Aardgas, ruwe olie en geraffineerde aardolieproducten vormden in waarde de top-3 grootste importproducten in de eerste vijf maanden van 2022”, aldus het CBS naar aanleiding van de publicatie Nederland Handelsland 2022.
Wat bedrijven doen
Eén van de meest vervuilende industrieën is de textiel- en kledingindustrie. In dit verband veranderen niet alleen in Europa, maar wereldwijd enkele grote internationale merken hun aanbod en bieden ze steeds meer duurzame alternatieven aan, inspelend op de trend die klanten (vooral jongeren, zoals millennials en generatie Z) verlangen.
H&M heeft bijvoorbeeld een machine ontwikkeld die stoffen kan recyclen en nieuwe kledingstukken kan maken. Je kunt in de onderstaande video zien hoe het werkt.
Verder is op de homepage van H&M een sectie gewijd aan instructies over hoe je kleding kunt repareren en hoe je kleding kunt verzorgen om ze een langere levensduur te geven.
H&M heeft ook een reeks initiatieven in de winkel opgezet om klanten aan te moedigen te recyclen wat ze niet meer gebruiken. Zo ontstonden Conscious Points (conscious kan in deze context vertaald worden als verantwoordelijk), die klanten dan kunnen inwisselen voor kortingen op de volgende kleding die ze kopen.
Als je bijvoorbeeld je eigen boodschappentas van huis meeneemt in plaats van er een in de winkel te kopen, kun je één Conscious Point verdienen. Je kunt meer krijgen door gebruik te maken van de kledinginzamelpunten, waar je je kleding kunt deponeren, die dan wordt gerecycled. Door dit te doen krijg je een digitale bon ter waarde van 5 euro, die je bij je volgende aankoop kunt inwisselen.
Greenwashing
Maar, kunnen fast fashionindustrieën problemen oplossen dat ze zelf hebben gecreëerd? In dit soort gevallen kan men spreken van greenwashing.
Wikipedia definieert greenwashing als volgt:
Greenwashing of groenwassen is het zich groener of maatschappelijk verantwoordelijker voordoen dan een bedrijf of organisatie daadwerkelijk is. Men doet alsof men weloverwogen met het milieu en/of andere maatschappelijke thema's omgaat, maar dit blijkt vaak niet meer dan 'een likje verf' te zijn.
Omdat de doelgroep waarop H&M en veel fast fashion bedrijven zich richten onder meer aandacht heeft voor de duurzaamheid van een product en/of de bedrijfswaarden van het merk waarop ze zich richten, passen de bedrijven zich daaraan aan.
Vaak is er echter geen overeenstemming tussen de intenties van merken en hun daden, en blijkt het onderschrijven van zaken als duurzaamheid of inclusiviteit slechts een marketing zet.
📖 Leestip: 'Duurzame huishoudproducten voor meer omzet'.
Geplande veroudering
Het DPP beoogt ook een ander opmerkelijk verschijnsel te bestrijden, dat van de geplande veroudering, vooral met betrekking tot elektronicaproducten.
"Geplande of geprogrammeerde veroudering is een strategie om de levenscyclus van een product zodanig te definiëren dat de levensduur tot een vaste periode wordt beperkt. Het product wordt zo na verloop van tijd onbruikbaar, of raakt in de ogen van de consument gewoon verouderd in vergelijking met nieuwere modellen die moderner lijken, hoewel ze functioneel weinig of helemaal niet beter zijn."
- Wikipedia
Een niet al te recent voorbeeld, uit 2003, was dat van de tweede generatie iPod van Apple, waarvan de batterij speciaal geprogrammeerd was om slechts enkele maanden mee te gaan. Het lijkt er echter op dat het bedrijf niet van zijn fouten heeft geleerd.
Tegen het merk Steve Jobs zijn inderdaad talloze class actions, of groepsacties, aangespannen.
Enkele van de meest recente betroffen de iPhone 6, 6 Plus en 6S Plus. Hoewel Apple beweerde dat het niet opzettelijk knoeide met de duurzaamheid van de producten in kwestie, moesten degenen die een iPhone 6-serie bezaten het besturingssysteem van hun smartphone bijwerken naar iOS10. De update was echter bedoeld voor het nieuwe iPhone model, de 7, en oudere modellen, die niet de voorwaarden hadden om een update van die omvang te ondersteunen, verloren prestatiesnelheid.
Dit vertraagde het systeem en leidde tot beschuldigingen van geknoei met smartphones om batterijproblemen te maskeren.
Apple ontkende de beschuldigingen, maar moest toch miljoenen consumenten in de VS en Europa schadeloos stellen. In de VS moest Apple, om het juridische geschil te beslechten, maar liefst 500 miljoen dollar terugbetalen en de prijs van iPhone-batterijen verlagen van 79 naar 25 dollar.
Kortom
Met de invoering van het DPP wordt het voor klanten gemakkelijker om te begrijpen of de artikelen die ze kopen inderdaad duurzaam, recyclebaar en milieuvriendelijk zijn.
Dit zal echter een probleem zijn voor grote multinationals die zich verschuilen achter greenwashing en geplande veroudering om hun winsten te vergroten, ten koste van het milieu.
In een wereld met steeds schaarser wordende grondstoffen en een klimaatklok die steeds onheilspellender tikt, komt Europa een stap dichter bij het bereiken van koolstofneutraliteit.
Origineel in het Italiaans: 'Sostenibilità e eCommerce: la nuova normativa europea'
